Merhaba arkadaşlar bu makalemde sizlere linux ssh üzerinde kullanabileceğiniz temel komutların kullanımları ile ilgili örnekler vereceğim sizde bu komutlar aracılığı ile daha kolay bir biçimde işlerinizi yürütebilirsiniz.
Linux’da kullanılan komutlar ve hatta bulunan dosyaların işlevleriyle ilgili bilgi edinmek için man komutu kullanılır.
$ man finger
Parametreler:
-k : Tüm yardım dökümanları içerisinde istenen kelimeyi arar.
Örnek:
$ man -k cd
/etc/nscd.conf [nscd] (5) – name service cache daemon configuration file
/usr/sbin/nscd [nscd] (8) – name service cache daemon
Encode::EBCDIC (3pm) – EBCDIC Encodings
SNMP (3) – The Perl5 ‘SNMP’ Extension Module v3.1.0 for the UCD SNMPv3 Library
Unicode::UCD (3pm) – Unicode character database
c++decl [cdecl] (1) – Compose C and C++ type declarations
cd [builtins] (1) – bash built-in commands, see bash(1)
cdecl (1) – Compose C and C++ type declarations
delwin [wsyncdown] (3x) – create curses windows
..
Komutlar Hakkında Bilgi Veren Diğer Kullanımlar:
–help :
$
Örnek:
$ cd –help
cd: usage: cd [-L|-P] [dir]
Dizin Yaratma ve Silme:
İçinde bulunulan dizinde bir alt dizin yaratmak için mkdir komutu kullanılır.
$ mkdir
Varolan bir dizini silmek için rmdir komutu kullanılır (dizini silebilmek için içinin boş olması gereklidir).
$ rmdir
Eğer içi dolu bir dizin silinmek isteniyorsa –r parametresi kullanılabilir.
$ rmdir –r
Dosya ya da Dizin Arama:
find komutu dosya ya da dizin arama işlemlerini gerçekleştirir.
$ find
$ find staj2
staj2
staj2/dosya isimlendirme.txt
staj2/fax.txt
staj2/linkler.doc
şeklinde görüntülenir.
Dosya ve Dizinleri Görüntüleme:
O an içinde bulunulan dizinin içeriğini görüntülemek için ls komutu kullanılır. Genel kullanımı:
$ ls ls komutu çalıştırıldığında; $ ls gibi bir ekran gelir. Belirli bir dosyanın ya da dizinin içeriğini görüntülemek için : $ ls Parametreler: -l : Uzun listeleme. Görüntülenen her dosya ve dizin için okuma/yazma izinlerini, kullanıcı kimliğini, dosya/dizin büyüklüğünü ve yaratılma tarihini gösterir. -t : Kronolojik sıralama yapar en son yaratılan dosya/dizinden ilk yaratılana doğru sıralar. -a : Normalde görünmeyen ve nokta karakterleriyle başlayan dosya ve dizinler de gözükür. Dosya İçeriği Görüntüleme: cat komutu kullanılarak bir dosyanın içeriği görüntülenebilir. $ cat Dosya Kopyalama ve Taşıma: Bir dosyayı diğerinin içine kopyalamak için cp komutu kullanılır. $cp Örnek: Dosya Silme: Dosyaları ve klasörleri silmek için rm komutu kullanılır. Genel kullanım şekli: rm [–] [parametre] — : Parametresi kendisinden sonra gelen herşeyin bir dosya ismi ifade ettiğini belirtir. İsminde özel karakterler bulunan (-,– gibi karakterlerle başlayan) dosyaları silmek için kullanılır. Bu tür dosyaları ‘–‘ parametresi kullanılmadan silinmeye çalışılırsa “rm” komutu bu dosya isimlerini parametre olarak algıladığı için hata verir ve dosyalar silinemez. -f : rm komutunun hatalı kullanımında ekrana çıkan hata mesajlarının veya bazı durumlarda verdiği uyarı mesajlarının görüntülenmemesini sağlar. -i : Bu parametre ile çalıştırıldığında her dosya silme işlemi için kullanıcıdan onay ister. İngilizce sistemlerde “yes” ve “no” kelimelerinin kısaltmaları olan ‘y’ veya ‘n’ harfleri ile işlem için karar verilmiş olunur. -r : Klasörleri silerken içindeki tüm klasör ve dosyalarında silinmesini belirtir. Parametreler: -i : Parametresi programın her kopyalama işlemi için kullanıcıdan onay istemesini sağlar. Bir dosyayı bir dizinden başka bir dizine taşımak içinse mv komutu kullanılır. $ mv dosya1 dosya2 İçinde Bulunulan Dizin: İçinde bulunulan dizini öğrenmek için pwd komutu kullanılır. $ pwd Dizin Değiştirme: Bulunulan dizinden başka bir dizine geçmek için cd komutu kullanılır. $ cd Bir üst dizine geçmek için; $ cd.. Herhangi bir yerde cd komutu çalıştırılırsa çalıştırıldığı kullanıcının ev dizinine geçer: $ cd [deneme@sunucu Şifre Değiştirme: Şifre değiştirme işlemi passwd komutu ile yapılır. $ passwd Kullanıcı Kotası Görüntüleme: quota komutu kullanıcı hesabındaki tüm dosyaların ne kadar yer kapladığını ve kullanıcının ne kadar yazma hakkının olduğunu gösterir. Aynı zamanda eğer geçici disk sınırı aşıldıysa, kalan gün miktarını da gösterir. $ quota du komutu ise bulunulan dizinden itibaren tüm alt dizinleri tarayarak ne kadar yer kapladığını gösterir. $ du Bir İşlemi Durdurma: kill komutu kullanılarak yapılır. Çalışan süreci durdurmak için sinyal gönderir. Bir “root” kullanıcı herhangi bir süreci kill komutuyla öldürebilir. “root” kullanıcısı olmayan bir kullanıcı sadece kendine ait işlemleri öldürebilir. Bu komutun kullanılabilmesi için işlem numaralarının bilinmesi gereklidir. Bunun için de ps komutu kullanılır. Örneğin: $ kill -[seçenek] işlem-id Linux Konsolundan Çıkış: Exit veya logout komutları ile yapılır. $ exit ya da $ logout Linux Sunucuya Bağlanma: Dışarıdan bir Linux sunucuya bağlanmak için komut satırında ssh Örnek: Diğer bazı komutlar: more: Sayfa sayfa görüntüleme yapar.
Junk E-mail proje2.txt
dead.letter public_html
desktop.ini mail staj2
_vti_cnf _private _vti_pvt
$ cat proje2.txt
http://www.reallylinux.com/docs/basic.shtml
http://www.comptechdoc.org/os/linux/usersguide/linux_ugbasics.html
$ cp dosya1 dosya2
Dosya2 yi tüm içeriği ile birlikte dosya1 in içine kopyalar.
cp: omitting directory ‘dosya1’ şeklinde bir uyarı ekrana gelir.
Dosya1 i tüm içeriği ile dosya2 ye taşır dosya1 tamamen yok olur, içeriği dosya2 nin altına geçirilmiştir.
/home/deneme
[deneme@sunucu deneme]$pwd
/home/deneme
Password for deneme:
Enter new password:
Enter it again:
Password changed.
Disk quotas for user deneme (uid 500):
Filesystem blocks quota limit grace files quota limit grace
/home/deneme
31808 300000 500000 64 15000 20000
4 ./public_html
28 ./mail
384 ./24259
1272 ./staj2
56 ./_vti_pvt
4 ./_private
4 ./images
4 ./_vti_cnf
31820 .
ps –ef | grep deneme komutu sistemde deneme kullanıcısına ait işlemleri listeler.
$ ssh ssh.itu.edu.tr -l
username@ssh.itu.edu.tr ‘s password:
Last login: Wed Aug 9 15:54:46 2006 from dn101.cc.ad.itu.edu.tr
$more
tail : Dosyadaki son satırları görüntüler.
$tail
head : Dosya başından itibaren birkaç satır yazar.
$head
Leave a comment